Inkluzywna ergonomia. Jak tworzyć produkty dopasowane do wszystkich?

Jeśli coś jest do wszystkiego, to jest do niczego — czy zatem próby dopasowania designu produktów do jak najszerszej grupy odbiorców są z góry skazane na porażkę? Aby to rozstrzygnąć, warto najpierw odpowiedzieć sobie na pytanie, czym właściwie jest inkluzywność i w jaki sposób może przejawiać się w projektowaniu funkcjonalnych rozwiązań, z których skorzysta każdy, niezależnie od płci, wieku czy wzrostu. Ergonomia powinna być przecież dostępna dla wszystkich, prawda?

Kobiety i mężczyźni kontra ergonomia, czyli zróżnicowane potrzeby

Kontynuując naszą marcową serię kobiecą, chcemy dziś skoncentrować się przede wszystkim na uwarunkowaniach i potrzebach właśnie tej grupy, która wciąż w wielu dziedzinach nie jest wystarczająco reprezentowana ani uwzględniana. O niedostrzeganiu specyficznych potrzeb kobiet w projektowaniu m.in. rozwiązań architektonicznych i transportowych czy przestrzeni i narzędzi do pracy, a także w medycynie i farmakologii, pisała już Caroline Criado-Perez w książce „Niewidzialne kobiety”. Niekiedy owo nieuwzględnianie może skończyć się tragicznie, zwłaszcza w przypadku diagnostyki i leczenia.

Przejdźmy jednak do ergonomii i kwestii dostosowania przestrzeni do pracy do zróżnicowanych potrzeb. Choć kobiety często są niższego wzrostu niż mężczyźni (co oczywiście ma swoje przełożenie np. na rekomendowaną wysokość biurka czy krzesła), to jednak trzeba podkreślić, że nie są po prostu „mniejszymi mężczyznami” — mają inną pamięć mięśniową i inne źródła bólu czy dyskomfortu. Bardzo istotną różnicą jest także środek ciężkości, który u kobiet znajduje się w okolicach miednicy, zaś u mężczyzn — w okolicy klatki piersiowej. Oznacza to, że w trakcie siedzenia pozycja miednicy i dolnego odcinka kręgosłupa u kobiet jest inna niż u mężczyzn, co zdecydowanie należałoby wziąć pod uwagę przy wyborze krzesła biurowego lub alternatywnego siedziska.

Jak pisze dr Delia Treaster, specjalistka ds. ergonomii, niemałe znaczenie mają też różnice w działaniu zmysłów u kobiet i mężczyzn — w szczególności wzroku, ale także słuchu i węchu. Kobiety mają lepszą pamięć wzrokową i lepiej widzą w ciemności, podczas gdy mężczyźni — w jasnym świetle. Ze względu na różnice w budowie siatkówki, kobiety mają większy zakres widzenia peryferyjnego, czyli szersze pole widzenia; mężczyźni widzą węższy obraz, ale za to mają lepsze wyczucie perspektywy. Poza tym kobiety są bardziej wyczulone na dźwięki i zapachy. Znajomość tego rodzaju uwarunkowań jest niezwykle pomocna w tworzeniu ergonomicznej przestrzeni do pracy: komfortowej, pozbawionej zbędnych rozpraszaczy i sprzyjającej zdrowej produktywności.

Czym jest inkluzywny design?

Ogólne różnice pomiędzy kobietami a mężczyznami to jeszcze nie wszystko — każdy człowiek jest indywidualnością, każdy ma swój unikatowy zestaw cech, które również trzeba uwzględnić przy doborze mebli, akcesoriów i narzędzi do pracy. Dlatego w projektowaniu produktów należy dążyć do inkluzywności: design powinien odpowiadać na zróżnicowane potrzeby, tak aby różni ludzie mieli równy dostęp do funkcjonalnych rozwiązań. 
Szukając wskazówek dotyczących inkluzywnego designu, warto zapoznać się z 7 Zasadami Uniwersalnego Designu, które zostały opracowane w 1997 roku przez Centrum Projektowania Uniwersalnego na Uniwersytecie Stanowym Karoliny Północnej:

1. Egalitarne zastosowanie — design powinien gwarantować dostępność rozwiązań dla osób z różnymi uwarunkowaniami.
2. Elastyczność zastosowań — design powinien zapewniać możliwość dostosowania rozwiązań do jak najszerszej gamy indywidualnych potrzeb i preferencji.
3. Proste i intuicyjne użytkowanie — design powinien być „zrozumiały”, tak aby każdy użytkownik mógł bez problemu korzystać z danych rozwiązań, niezależnie od swojego doświadczenia, wiedzy, kompetencji językowych czy aktualnego poziomu koncentracji.
4. Klarowna informacja — design powinien skutecznie komunikować istotne informacje, tak aby użytkownik mógł je z łatwością przyswoić, niezależnie od warunków panujących w jego aktualnym otoczeniu i jego zdolności sensorycznej.
5. Tolerancja dla błędu — design powinien ograniczać ryzyko i możliwość wystąpienia negatywnych konsekwencji przypadkowych i niezamierzonych działań użytkownika.
6. Niski poziom wysiłku fizycznego — design powinien zapewniać efektywne i komfortowe użytkowanie bez konieczności podejmowania dużego wysiłku fizycznego.
7. Odpowiednie wymiary i odległości — design powinien uwzględniać optymalne parametry, umożliwiające korzystanie z rozwiązań przez osoby o różnych rozmiarach, różnej posturze i różnych możliwościach poruszania się.

Przykładem inkluzywnego designu jest np. biurko z regulacją wysokości, które umożliwia nie tylko zmianę pozycji z siedzącej na stojącą, ale także dostosowanie wysokości do osób o różnym wzroście i różnych potrzebach, np. do osób poruszających się na wózku. Poza tym w Oakywood wdrożyliśmy ostatnio nowe, ergonomiczne rozwiązanie: do naszego Standing Deska możesz teraz przykręcić kółka wyposażone w hamulce, aby z łatwością przesuwać biurko i bezpiecznie je zaparkować.

Jak dopasować meble i akcesoria biurowe do potrzeb różnych osób?

Dobrze zaprojektowana i ergonomiczna przestrzeń do pracy pomaga w produktywnym działaniu, przy równoczesnym dbaniu o własne zdrowie i dobrostan. Niezależnie od tego, czy pracujesz zdalnie, we własnym home office, w modelu hybrydowym czy stacjonarnie, w biurze — stworzenie optymalnie dopasowanego stanowiska pracy, adekwatnego do indywidualnych potrzeb użytkownika, po prostu się opłaca.

Już sama świadomość różnorodności pozwala na poszukiwanie lepszych rozwiązań: to nie człowiek ma się dopasować do krzesła, lecz krzesło do człowieka. Pierwszym krokiem jest więc poznanie własnych potrzeb i oczekiwań, ale także ograniczeń czy ryzyka wystąpienia rozmaitych dolegliwości. Dzięki temu możesz jasno określić, jakie cechy powinny mieć meble i akcesoria, aby rzeczywiście były dla ciebie najbardziej ergonomiczną opcją.

Dużym ułatwieniem w tym zakresie jest możliwość samodzielnej konfiguracji produktów — tak, znów promujemy nasz konfigurator 3D 😁. To proste i intuicyjne narzędzie umożliwia dopasowanie biurek i wybranych akcesoriów do własnych wymagań, zarówno pod względem funkcjonalnym, jak i estetycznym: możesz wybrać m.in. kolor, rodzaj drewna i wymiary. Zaledwie kilka kliknięć wystarczy, aby zrobić pokaźny krok w kierunku inkluzywnej ergonomii.